Waandamanaji katika maeneo mbalimbali ya Madagascar wanataka Rais Andry Rajoelina ajiuzulu, wakimtuhumu serikali yake kwa usimamizi mbovu na kushindwa kutoa huduma za msingi, ikiwemo maji na umeme.
Maelfu ya watu walikusanyika tena Jumatano chini ya mwavuli wa vijana wanaojiita “Gen Z Madagascar”, wakiandamana katika mji mkuu Antananarivo na miji mingine, huku wakibeba mabango yenye maandishi: “Rajoelina Ondoka,” “Tuna umaskini, hasira na huzuni,” na “Madagascar ni yetu,” kwa mujibu wa matangazo ya vyombo vya habari vya ndani.
“Hatuitaki mapinduzi ya kijeshi, kwa sababu mapinduzi huharibu taifa,” msemaji wa rais, Lova Ranoromaro, aliandika kwenye Facebook, akiongeza kuwa mali zimeharibiwa na nyumba kuvunjwa wakati wa ghasia hizo.
Maandamano hayo yalianza wiki iliyopita katika taifa hilo la Bahari ya Hindi kufuatia mgao wa mara kwa mara wa umeme na uhaba wa maji, na haraka yakasambaa nje ya Antananarivo, huku polisi wa kutuliza ghasia wakitumia gesi ya machozi na risasi za mpira kuwatawanya waandamanaji, sambamba na taarifa za mashambulizi kwenye maduka makubwa na uporaji. Vurugu hizo zilipelekea mamlaka kuweka amri ya kutotoka nje kuanzia jioni hadi alfajiri mjini Antananarivo na kufunga mitaa mikuu.
Jumatatu, ofisi ya haki za binadamu ya Umoja wa Mataifa ilisema angalau watu 22, wakiwemo wapita njia, wameuawa na zaidi ya 100 kujeruhiwa katika ghasia hizo. Iliishutumu idara za usalama kwa kuingilia maandamano “ya amani” kwa “nguvu zisizo za lazima,” zikitumia gesi ya machozi, kuwapiga na kuwatia mbaroni waandamanaji.
Wizara ya Mambo ya Nje imekataa takwimu hizo za Umoja wa Mataifa, ikiziita “taarifa potofu.”
Umoja wa Afrika na Jumuiya ya Maendeleo ya Nchi za Kusini mwa Afrika (SADC) wametoa wito kwa pande zote kujizuia na kutafuta mazungumzo ili kumaliza vurugu hizo.
Jumatatu usiku, Rajoelina alikiri hasira ya wananchi kuhusu huduma duni za miaka mingi na akatangaza kuvunja serikali iliyokuwa ikiongozwa na Waziri Mkuu Christian Ntsay. Awali, alimfuta kazi waziri wake wa nishati na kuahidi mageuzi makubwa kushughulikia mgogoro huo.
Rajoelina, ambaye awali alikuwa DJ, alichukua madaraka kwa mapinduzi ya kijeshi mwaka 2009 na kuongoza serikali ya mpito kwa karibu miaka mitano kabla ya kushinda urais mwaka 2018. Alirejea tena madarakani mwaka 2023 baada ya wiki kadhaa za maandamano na kususia uchaguzi kulikofanywa na wagombea kadhaa wa upinzani, akiahidi kujenga taifa imara na lenye ustawi zaidi kupitia viwanda, upanuzi wa umeme, na upatikanaji mpana wa huduma za msingi.