Mkutano wa pamoja wa SADC-EAC uliofanyika Jumamosi iliyopita jijini Dar es Salaam kuhusu mzozo wa usalama mashariki mwa DRC unaendelea kuibua hisia. Baada ya serikali ya Kongo, ambayo ilizingatia maazimio ya mikutano hii, ni zamu ya Afrika Kusini kupitisha maudhui yake. Siku ya Jumatatu, Rais wa Afrika Kusini Cyril Ramaphosa alikaribisha kufanyika kwa mkutano huu, ambao unatarajiwa kuleta amani mashariki mwa nchi. Nchi inayochangia wanajeshi wa SADC waliotumwa Goma na eneo jirani kupambana na waasi wa M23, Afrika Kusini, ambayo ilipoteza wanajeshi 14, sasa inaunga mkono chaguo la kidiplomasia kutatua mgogoro huo.
“Kama Afŕika Kusini, siku zote tumeshikilia kuwa diplomasia ndiyo suluhu ya kudumu zaidi ya mzozo huu. Huku ikishiriki katika misheni za kulinda amani, Afrika Kusini inashiriki kikamilifu katika juhudi mbalimbali za kidiplomasia zinazolenga kumaliza mzozo mashariki mwa DRC. Mambo hayo ni pamoja na Mfumo wa Amani, Usalama na Ushirikiano wa DRC na Ukanda wa Maziwa Makuu, Mchakato wa Amani wa Luanda unaoongozwa na Rais wa Angola na Mchakato wa Nairobi unaoongozwa na EAC na kuratibiwa na aliyekuwa Rais wa Kenya, Rais Uhuru Kenyatta,” alisema Cyril Ramaphosa.
Miongoni mwa maazimio hayo, mkutano wa kilele wa pamoja unapendekeza kusitishwa kwa mapigano mara moja, kusitishwa kwa uhasama kati ya wapiganaji hao, na kufunguliwa kwa uwanja wa ndege wa kimataifa wa Goma. “Kusitishwa kwa mapigano kutaruhusu korido za misaada ya kibinadamu kufanya kazi na kuwasilisha vifaa vinavyohitajika kwa raia waliojeruhuiwa katika mapigano hayo,” alisema Bw Ramaphosa.
Wakuu wa majeshi kutoka nchi za SADC na EAC wanatazamiwa kukutana wiki hii ili kubainisha miongozo ya kiufundi ya kutekeleza usitishaji mapigano.
Mazungumzo na uondoaji wa SAMIRDC
Afrika Kusini sasa inaunga mkono chaguo la mazungumzo na mazungumzo ya moja kwa moja kati ya pande zinazohusika katika mzozo huo, ikiwa ni pamoja na M23.
“Mojawapo ya matokeo muhimu zaidi ni kwamba mkutano wa kilele ulikubaliana kwamba mazungumzo ya moja kwa moja na mazungumzo yaanze tena kati ya pande zote za serikali na zisizo za serikali, pamoja na M23. Hili litafanyika ndani ya mfumo wa mchakato wa Luanda na Nairobi,” rais wa Afrika Kusini alisisitiza.
Anasisitiza: “Hii ni hatua kubwa mbele. “Ikiwa pande zote kwenye mzozo hazitaletwa pamoja kwenye meza ya mazungumzo, suluhu zozote za kidiplomasia zitakosa uaminifu na hazitawezekana kwa muda mrefu.”
Hivyo, kikosi cha SAMIRDC kinachoundwa na wanajeshi wa Afrika Kusini, Tanzania na Malawi kitaondolewa mashariki mwa DRC.
“Matokeo ya mkutano wa kilele wa pamoja kimsingi ni hatua za kujenga imani kuelekea amani ya kudumu. “Hatua hizi za kujenga imani hatimaye zitasababisha kuondolewa kwa wanajeshi wa SAMIDRC,” Cyril Ramaphosa alisema.
Kutumwa kwa SAMIRDC mwaka 2023 kulikuja baada ya kuondoka kwa kikosi cha Jumuiya ya Afrika Mashariki (EAC) kikanda, na kusababisha serikali kutafuta SADC kwa ajili ya ufumbuzi wa ufanisi zaidi wa changamoto zinazoendelea za usalama mashariki mwa DRC.
